Metaverse có vẻ là cụm từ “hot” những ngày nay, đặc biệt là khi CEO Facebook (Meta) đã công khai chia sẻ tầm nhìn của tập đoàn công nghệ về tương lai mới với “Metaverse”. Thậm chí gã khổng lồ công nghệ còn quyết tâm “khô máu” khi đổi tên Facebook thành Meta!

Bài viết chứa quan điểm cá nhân của tác giả!

Và liệu sự chuyển dịch này có phải sự thay đổi toàn bộ business model của Facebook?

Trước tiên, Metaverse là gì? Metaverse hay Đa vũ trụ ảo là một thuật ngữ kết hợp từ Meta trong tiếng Greek có nghĩa là Beyond (Ưu việt, vượt lên trên) và Verse viết tắt từ Universe. Ghép lại một cách nôm na, Metaverse chỉ đến một vũ trụ sử dụng thực tế ảo ưu việt cho phép người dùng tạo avatar và tương tác với nhau như trong phim Ready Player One vậy!

Nghe có vẻ mới lạ, song khái niệm Metaverse đã có từ lâu và có vẻ Facebook cũng đã chuẩn bị cho những sự chuyển dịch này từ lâu trước khi công bố. Vậy liệu sự thay đổi này có dẫn đến những thay đổi trong Business Model của Facebook?

Nói qua về Business Model Facebook trước kia với mục tiêu cung cấp trải nghiệm và kết nối cho người dùng, nhà sáng tạo và doanh nghiệp. Nhìn chung, Facebook không định vị bản thân là một nhà sáng tạo mà là một Nền tảng (platform) để cho các nội dung và nhu cầu phát triển. Trên nền tảng đó, Facebook sẽ thu tiền từ các doanh nghiệp, cá nhân muốn sử dụng dịch vụ mà nền tảng cung cấp. 

Hiểu đơn giản, Facebook xây một tòa nhà cho muôn người vào chơi free (là user), trong tòa nhà có thể có nghệ sĩ thu hút user (các content creators) và không gian kết nối. Và ở trong tòa nhà này, nếu anh muốn quảng cáo trên đất của tôi, hãy trả tiền cho tôi! – Một mô hình tương đối cổ điển nhưng luôn hiệu quả!

Vậy với Metaverse thì sao?

Với Meta, CEO hang tuyên bố hãng sẽ không đặt trọng tâm vào thu lời từ cung cấp thiết bị AR/VR. Ngược lại, hang sẽ cung cấp các sản phẩm này với mức giá hợp lý để nhiều người có thể tiếp cận nhất (tăng độ xâm lấn về công nghệ). 

Trong khi đó, trọng tâm của hãng sẽ nhằm phát triển nền tảng không gian metaverse cho người dùng, nhà sáng tạo nội dung và doanh nghiệp. Giống như cách Facebook nói: “Metaverse không thể chỉ được tạo ra bởi một doanh nghiệp” (ủa thì một doanh nghiệp cũng đâu thể tạo ra Facebook đâu nhỉ?!), mà thay vào đó, nó cần sự tham gia của nhiều bên: nền tảng, nhà sản xuất nội dung, người dùng, doanh nghiệp và các không gian hoạt động.

Như vậy, có thể thấy, cách thức hoạt động của Facebook có lẽ không thay đổi quá nhiều. Gã khổng lồ này dù là Facebook hay Meta vẫn luôn nhắm vào việc xây dựng nền tảng (platform) để các hoạt động khác diễn ra trên đó! Về cơ bản, Facebook giống như thực hiện một bước chuyển từ “2D sang 3D” vậy, tức là từ social platform dạng cũ sang social platform (kiểu AR/VR).

Quay lại câu hỏi ban đầu, có lẽ thứ Facebook thay đổi khi chuyển mình sang Meta không phải là Business Model hay Core Values của doanh nghiệp mà chỉ đơn giản là một cách tiếp cận mới với nền tảng công nghệ mới!

Và có lẽ cách tiếp cận này sẽ tạo ra nhiều điều hay ho, thú vị trong tương lai!